Sedert het begin van de twintigste eeuw werden er in Amerika al zg. Folks Games gemaakt. Deze monopoly-achtige  Volksspellen werden gemaakt en gespeeld door de Quakers in en rond Philadelphia en Atlantic City, in het oosten van Amerika. Zij noemden het "The Landlord's Games", de naam die Lizzie Magie al aan het spel gaf dat zij in haar patent van 1904 beschrijft.
Tot op de dag van vandaag worden over de hele wereld en om uiteenlopende redenen talloze self-made spellen vervaardigd. 

Uitgave: War scrap Monopoly   
Makers: Renée (12) en Jean (14) Guillot -1944
Huidige eigenaar: Renée's kleindochter Audrey (13)
Afmetingen van het bord: 45 x 45 cm
Het spel:
In august 2004 wees Evelyne Chapat (dochter van Renée Guillot) mij op dit zelf gemaakte spel. Het verhaal erbij is als volgt:

"Mijn grootmoeder en haar 3 kinderen leefden in het slaperige dorpje Tournan-en-Brie, zo'n 50 km ten oosten van Parijs, terwijl haar man krijgsgevangene was in Duitsland.
Vlak voor de invasie in Normandië (6 juni, 1944) werd een spoorwegknooppunt bij het nabij gelegen plaatsje Vaires-sur-Marne intensief gebombardeerd door de Engelsen. Alle ramen in een cirkel van 50 km waren kapot, dus ook in het vredige dorpje Tournan. Kort na die dag bombardeerden de Engelsen Tournan intensief, om te voorkomen dat de Duitsers naar huis konden ontsnappen. De straten van het vredige dorpje Tournan moeten vol gezeten hebben met Duitse troepen.
Het bombardement verwoeste o.a.een kolen opslagplaats, die weken lang heeft gebrand, en een drukkerij. Van deze drukkerij sloopten de kinderen alles wat niet verbrand was, zoals papier, karton inkt, houten linealen enz..
Omdat de Game Boy nog niet voor de de kinderen leefde besloten zij maar om een Monopolyspel, naar het origineel, te maken. Ik heb er geen idee van hoe lang zij erover gedaan hebben, maar alles werd met de hand gesneden, met de pen geschreven, met paarse inkt, en zelfs de huizen en hotels werden uit de houten linealen gesneden en daarna in de inkt gedoopt.
Mijn oom Jean heeft het woord Monopoly in Gothische letters in het midden van het bord geschreven.
Voor zover hij zich kan herinneren hebben zij dit spel gemaakt uit resten van de gebombardeerde drukkerij voor een vriend die bij hetzelfde bombardement gewond werd om er in het ziekenhuis mee te spelen. 

Ik heb in heel mijn leven nooit met het standaard spel van Parker gespeeld, want wij gebruikten altijd ons eigen spel. Ik ben dan ook helemaal niet van plan om dit spel te verkopen, want vandaag de dag speelt mijn dochter Audrey van 13 jaar (de 3^de generatie) ermee."

Alle eigendommen zijn die van de standaard uitgave van Parker, dus met de straten van Parijs. Maar de kinderen zijn niet erg nauwkeurig tewerk gegaan, want er zijn een paar opvallende verschillen, enwel:

Oorspronkelijk was het bord beschermd door een vel papier dat met plakrandjes van postzegels aan het bord vast zat. Later hebben wij het bord beschermd met een vel plastic folie.

Alle Chance- en Caisse de Communauté kaartjes zijn met de hand geschreven met geheel afwijkende teksten die waarschijnlijk door de kinderen zelf zijn bedacht, zoals:

De 7 handgemaakte bankbiljetten (7x5 cm) zijn gemaakt van karton met een brede  gekleurde rand. Zij zijn in de waarden: 100 - 500 - 1000 - 2000 - 5000 - 10000 en 50000.
In deze tijd bestonden de typisch Franse lopers die in de uitgaven van Parker werden gebruikt eenvoudige, vlakke schijven als damstenen, hetgeen voor de kinderen reden was om ook naar schijfjes te zoeken. Zij vonden zowel schijfjes van hout als van plastic in verschillende diameters. Zij doopten er 1  in de rode inkt en 1 in de paarse, de andere 3 hadden een kleur van zichzelf.
De paarse huisjes en rode hotels zijn allemaal met de hand gesneden, reden waarom ze allemaal ongelijk van lengte zijn, en daarna in de beschikbare inkt gedompeld. Tegenwoordig worden ze bewaard in de getoonde grote lucifersdoos, die echter van latere datum moet zijn.
Dit spel heeft, onterecht, 3 dobbelstenen, maar misschien is er 1 voor reserve?

Uitgave: Monopoly Self made War (?) editie, van hout
Maker: J.Ventajou, zoon van Gabriel Ventajou (?) - ±1944 
Afmetingen van het bord: 51,5 x 52 cm
Het spel:

Dit spel werd in februari 2007 op de internetsite ebay aangeboden voor slechts € 10,-, terwijl het waarschijnlijk een spel is met een 
héél interessante historische achtergrond.

In het bijbehorende roestige koekblikje met accessoires zit een keurig, met de hand geschreven kaartje van de maker (zelfde 
handschrift als van de Chance en Caisse de Communauté kaartjes) met het volgende adres:
    J.Ventajou
    Murviel les Béziers

    Gare Béziers - Hérault

een klein plaatsje in het zuiden van Frankrijk, waar zelfs een "Chemin de Ventajou" 
bestaat. Wellicht is hij/zij, of naaste familie, nog terug te vinden, opdat de ware 
geschiedenis van dit spel nog achterhaald kan worden!

Voor de eigendomskaartjes heeft J. oude, ongebruikte postkaarten van zijn vader Gabriel gebruikt. Conclusie: Zoon heeft waarschijnlijk de kantoorboekhandel van zijn vader voortgezet. Daar had hij waarschijnlijk voldoende tijd om alle eigendomskaartjes heel nauwgezet te schrijven.

Er zijn een aantal redenen om te veronderstellen dat dit spel omstreeks W.O.II gemaakt is, enwel:

De straten en stations zijn natuurlijk die van het officiële Franse spel, dus van de hoofdstad Parijs. Het ontwerp is natuurlijk van Waddington, hetgeen blijkt uit de "terugrijdende" locomotiefjes op de stations en het 2x vermelden van de namen op de eigendommen. Om onduidelijke redenen heeft de maker weliswaar (ongeveer) dezelfde kleuren gebruikt voor de kleurenbalken van de eigendommen, maar voor andere groepen. Bovendien heeft hij Bd. Malesherbes vervangen door Bd. Magenta en noemt hij de Gare Montparnasse alleen op het eigendomsbewijs de "Gare d'Orléans - Montparnasse". Opvallend is ook dat de huur van de onbebouwde, duurste gele straat niet gelijk (fr.2.200) is aan die van de andere 2 (zoals dat tot ca. 1980 het geval was), maar hier zelfs goedkoper gemaakt is (fr.2.000)!
Vanaf Départ zijn de eigendommen:

Boul. de Belleville - Rue Lecourbe - Gare Montparnasse - Rue de Vaugirard - Rue de Courcelles - Avenue de la République - En prison/Simple visite - Boul. de la Villette - Avenue de Neilly - Rue de Paradis - Gare de Lyon (P.L.M.) - Avenue Mozart - Boulevard Saint-Michel - Place Pigalle - Parc Gratuit - Avenue Matignon - Boulevard Magenta - Avenue Henri-Martin - Gare du Nord - Faubourg Saint-Honoré - Place de la Bourse - Rue Lafayette - Allez en prison - Avenue de Breteuil - Avenue Foch - Boulevard des Capucines - Gare Saint- Lazare (État) - Avenue des Champs-Élysées en de Rue de la Paix.

De afmetingen van de eigendomskaartjes zijn 68x 88 mm, die van de Chance en Caisse de Communauté-kaartjes zijn 52x88 mm. 
De neutrale bankbiljetten (54x95 mm) zijn van dun papier gemaakt en stuk voor stuk met kleurpotloden ingekleurd. De waarden zijn met een rubber handstempeltje opgedrukt. De  6 waarden zijn resp.  500 - 1.000 - 2.000 - 5.000 -10.000 en 50.000. (Zouden die van Fr.100 nooit zijn gemaakt?)

Zoals tot ca. 1950 gebruikelijk was, bestaan ook bij dit spel de lopers uit vlakke ronde schijfjes met een diam. van 20 mm. Het zijn er ook slechts 4, voorzien van de nummers 4 - 6 - 7 en 8.  

Er zijn bij dit spel nu nog slechts 24 kleine (10x10x10 mm), donkergroene huisjes en 6, ongelijke (ca.10x18x10 mm), donkerrode hotels.

Versie: Métropoly 
Makers: Drie vrienden van Jean-François Dias - Paris - 2000
Afmetingen de doos: 51 x 27 cm
              van het bord: 48,5 x 48,5 cm
Het spel:
Dit héél interessante spel kreeg de Parijsenaar Jean- François Dias van zijn vrienden op zijn 45^ste verjaardag. Het betreft de Métro van Parijs die precies 100 jaar bestaat.

Het middenveld van het bord plaatst u al meteen op een métrostation, met zijn witte steentjes, het blauwe (stations)-naambordje, het oranje Correspondance-bordje en het blauwe Sortie-bordje. 

De eigendommen zijn stations van 8 verschillende lijnen van de Métro. Zij hebben de kleur van de  lijnen 1 t/m 8 zoals die op alle plattegronden worden gebruikt.  Start heet hier natuurlijk Dépôt (de plaats vanwaar de treinen vertrekken). 
Vanaf Dépôt zijn de eigendommen als volgt:

Lijn 8: Concorde - Madeleine 
Gare Montparnasse
Lijn 7: Cadet - Pont Marie - Chaussée d'Antin
Simple préavis ou grève (Simple préavis ou grève (eenvoudige waarschuwing óf staking)
Lijn 6: Bercy - Passy -Service Electricité - St Jaques
Gare de Lyon
Lijn 5: Jaurès - Richard Lenoir - Austerlitz
Bon plan
Lijn 4: Châtelet - Cité - St Michel
Gare du Nord
Lijn 3: République - Bourse - Service d'Entretien (Service d'Entretien (Onderhoudsdienst) - Réamur
Manif, resoignez la grève (Manif, resoignez la grève (Ga betogen; maak je op voor de staking)
Lijn 2: Blanche - Porte Dauphine - Monceau
Gare St Lazare
Lijn 1: Etoile - Bastille

Op alle eigendomsbewijzen staat een foto van het betreffende station. Al deze foto's van hoge kwaliteit werden spontaan door de Parijse Métro Organisatie RATP ter beschikking gesteld.
Heel origineel zijn Chance en Caisse de Communauté vervangen door Correspondance en Sortie. 
Het veld Inkomstenbelasting heet hier .... Pickpocket. Daar is over nagedacht! Het Vrij Parkeren veld is vervangen door Bon Plan, hetgeen betekent Goede Kaart maar ook Goed Plan.  En zo heet het veld van de Extra Belasting nu Contrôle des billets (Kaartjes controle).

Héél origineel zijn ook de bankbiljetten, waarvan de waarde uitgedrukt wordt in Dias, een kernachtige naam die voor dit doel zeer geschikt is! De "Internationale Bank" is vernoemd naar de Rue des Mathurins (matrozen), de straat waar het bedrijf gevestigd is waarbij Jean-François werkzaam is. De portretten op de bankbiljetten zijn van Mr. Monopoly en meneer Dias himself. Bovendien is Dias ook de afkorting van "Devise Internationale des Actions Souterraines" (Internationale Ondergrondse Veiling Valuta).  Er zijn  7 bankbiljetten in de waarden  1 - 5 - 10 ( wit) - 20 - 50 - 100 en 500.

In plaats van huizen koopt u nu gele  "2-eme classe tickets",  rechthoekige fiches, verdeeld in zone 1 t/m 4. De hotels zijn blauwgroene "tickets toutes zônes". 
De 6 lopers zijn van metaal en zijn elementen van de metro: Blauw kaartje, het huidige 2de klasse kaartje - Setje van 4 kaartjes, alle kaartjes sedert het begin - Wagon -  M(vol), het oude Métro-logo  - M(open), het huidige Métro-logo en een Zware, metalen toegangsdeur, gemaakt door Guimard, de eerste ontwerper van de Métro.
Het geheel zit in een "geleende" doos met de bekende rode plastic vakkeninlage.

De eigenaar zoekt een uitgever voor dit bijzonder interessante spel, waarvoor verzamelaars over de hele wereld  zéker belangstelling zullen hebben.

Versie: Familypoly 
             "Le célèbre jeu de transactions familiales" (Het beroemde spel van overeenkomsten in de familie) Édition spéciale juin 2005"
Makers: J-F's dochters Laurène en Camille met hun oudoom Michel - Paris
Afmetingen de doos: 51 x 27 cm
              van het bord: 48,5 x 48,5 cm
Het spel:
Jean-François Dias is kennelijk nog steeds een fervente verzamelaar, want zijn familie kon hem kennelijk een plezier doen door weer een spel voor zijn 50^ste verjaardag te maken. 
Hij vertelt met trots over dit cadeau:

De doos is weer een "geleende"doos, deze keer van de Standaard editie, ref. 00009, met rode randen en een inlage van de zelfde kleur. Op het deksel staat de Familypoly balk en een collage van alle gebruikte familiefoto's.
De namen van de Chance- en Caisse de Communauté kaarten zijn niet veranderd, maar de opdrachten natuurlijk wel. Op de rugzijde van deze kaartjes staat weer de Familypoly balk. 
Enkele opdrachten luiden:

De valuta van de bankbiljetten is deze keer Jean-Franc en niet Jean-Euro, hetgeen overigens ook lang zo goed niet klinkt als Jean Franc! (Feitelijk is Jean-Fran mijn bijnaam, want slechts enkelen noemen mij bij mijn volledige voornaam Jean-François). Er zijn 7 bankbiljetten, in zwart gedrukt op gekleurd papier, in de waarden: 1 - 5 - 10 - 20 - 50 - 100 en 500. 
De 6 lopers, huisjes en hotels zijn die uit het standaard spel."