|
Aantal versies: 23
Uitgave: 25 mei, 2007
|
De Franse versie van Monopoly (volgens het Waddington
ontwerp, dus met het logo van de "2 locomotieven met de 2 huisjes")
werd al in 1937 op de markt gebracht, enwel door de Miro Company in
Parijs.
Bovenstaande advertentie prijst het spel aan in L'ILLUSTRATION van 17 december
1938, o.a. met de kreet "Meer dan een spel - een passie".
(Klik op het plaatje voor een groter beeld.)
De straten en stations van het Franse spel zijn die van de
hoofdstad Parijs. Vanaf Départ zijn het:
Boul. de Belleville - Rue
Lecourbe - Gare Montparnasse(/Chemin de fer de l'État) -
Rue de Vaugirard - Rue
de Courcelles - Avenue de la République -
En prison/Simple visite - Boul. de la Villette -
Avenue de Neilly - Rue
de Paradis - Gare de Lyon(/Chemin de fer P.L.M.) -
Avenue Mozart - Boulevard Saint-Michel
-
Place Pigalle - Parc Gratuit - Avenue
Matignon - Boulevard Malesherbes -
Avenue Henri-Martin - Gare du Nord(/Chemin de fer du Nord) -
Faubourg Saint-Honoré - Place
de la Bourse
- Rue Lafayette - Allez en prison - Avenue
de Breteuil - Avenue Foch - Boulevard
des Capucines - Gare Saint- Lazare(/Chemin
de fer de l'État) - Avenue des Champs-Élysées
en de Rue de la Paix.
In de Waddingtons uitvoering van het spel staan er Spoorwegmaatschappijen bij
de stations. Toen omstreeks 1961 de presentatie van het bord volgens Parker
Brothers ontwerp werd (d.w.z. met zwart locomotiefje, blauwe
schatkist en gouden ring op het veld van de Extra Belasting) verdween ook de
vermelding van de maatschappijen.
Versie:
"Mini doosje" - zwart - met los bord -
Nouvelle Édition
Populaire
Modèle déposé - Breveté S.G.D.G.
Patent applied for Nº 3796-36
Uitgever: Miro Company - Paris - ±1937
Afmetingen van de doos: 25,5 x 25,5 cm
Het spel:
Dit is waarschijnlijk één van de eerste Monopoly spellen die in Frankrijk
zelf zijn gefabriceerd.
Ik versta dat de vermelding "Modèle déposé - Breveté S.G.D.G."
(model aangemeld - zonder garantie van de overheid)
een soort "patent
aangevraagd" moet betekenen, maar dan wel zonder een registratienummer.
Daarom heb ik de indruk dat de toevoeging van het Britse "pat.appl.for number"
de indruk moet wekken dat het officieel geldig is, zonder dat dat feitelijk het
geval is.
Op het, op het deksel van de zwarte doos geplakte,
"locomotieven plaatje" loopt het £-teken door de middelste
O
van Monopoly, hetgeen duidt op de Engelse herkomst van het spel. Dit wordt nog
bevestigd door het groene "Waddingtons
locomotiefje" op de velden van de stations. Ook staat er op de Caisse de
Communauté velden slechts het zwarte rondje met <-tekentje
en op het veld Impot Supplementaire (= Extra Belasting) het zwarte
ruitje.
Schuin over het deksel is nog een blauwgroen-wit-blauwgroene
band geplakt met de tekst Nouvelle ÉDITION POPULAIRE pour
quatre joueurs (Nieuwe populaire uitgave voor 4
spelers). Links
hiervan staat "Edition
Française - MIRO COMPANY - PARIS".
Het bord, met rode
rug, is 2x gevouwen om in de vierkante doos te passen. Dit zeer slappe bord is gemaakt van een rode
linnen of kunstleren ondergrond waarop de 4 segmenten van het bord geplakt
zijn. De straatnamen op het bord staan 2x vermeld, zodat ze van alle kanten leesbaar zijn.
Op het bord staat de drukker vermeld: J.Minot. Imp. - Paris.
In de jaren dertig waren niet alle spoorwegen van de Staat. Daarom vermelden de
eigendommen van de 4 stations de verschillende maatschappijen, nl.:
Gare Monparnasse - Chemin de fer de l'État
(Staatsspoorwegen)
Gare de Lyon - Chemin de fer P.L.M. (Paris-Lyon-Marseille)
Gare du Nord - Chemin de fer du Nord (Noord
Spoorwegen)
Gare Sait-Lazare - Chemin de fer de l'État (Staatsspoorwegen)
De wit-lichtblauw geruite Chance en
geheel oranje Caisse de Communauté
kaartjes hebben grote ronde hoeken. De Monopoly bankbiljetten
dragen de tekst "pat.app.for no.3796-36" en zijn in de 7 waarden
(gedrukt op gekleurd papier): Fr
100
- 500 - 1.000 (wit) - 2.000
- 5.000 - 10.000
en 50.000. Over Départ ontvangt
u Fr 20.000.
De 4 lopers zijn platte, geribbelde, ceramische vierkantjes in de kleuren
lichtbruin - groen
- lichtblauw en lichtroze.
De groene huizen en rode
hotels zijn van hout.
De beide dobbelstenen zijn geel
(van
ivoor?) met zwarte ogen.
Het spel is "fabriqué en France".
Versie:
Standaard -
witte doos, zonder Réf. nr.
Modèle
déposé - Breveté S.G.D.G.
Patent applied for Nº 3796-36
Uitgever: Miro Company - Paris
- 1945
Afmetingen van de doos: 25,5 x 51 cm
Het spel:
Dit spel is in 1945 gedateerd omdat er aan het eind van de spelregels staat "Dépot
légal: 4eme trimestre 1945". Het kan echter ook wel een paar jaar jonger
zijn. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat deze standaard uitvoering
door de Miro Company gelijktijdig met de luxere bruine
doos
en de ietwat goedkopere kleine doos is
uitgegeven.
Het bord van stevig karton heeft een witte rug waarop het zelfde rode
plaatje staat van de voorloper van Suikeroompje en het "locomotieven
plaatje", zoals dat op het deksel voorkomt. Ook nu weer staat de naam van
de drukker op het bord: J.Minot. Imp. - Paris.
Het woord Monopoly staat in open letters boven het "locomotieven
plaatje" in het midden van het bord en evenwijdig aan de eerste zijde. Ook
verder is deze uitgave nog volgens het Waddingtons consept, d.w.z. dat de
straten natuurlijk die van Parijs zijn, maar dat op het bord de
groene locomotieven
staan die naar rechts rijden. Alle spoorwegmaatschappijen
worden nog op de stations genoemd.
De binnendoos bevat 2 witte, kartonnen inlagen met daartussen een rode
bak In deze bak zijn weer 6 kleine rode
bakjes voor de diverse attributen.
De bankbiljetten zijn dezelfde als die in eerdere uitgaven. De 4
lopers zijn rode,
ronde, houten schijfjes (diam. 21
mm) waarop Monopoly is gedrukt en de cijfers 1 t/m 4.
De groene huisjes
en rode
hotels zijn ook van hout.
Beide dobbelstenen zijn wit.
Versie:
Kleine, witte doos, zonder Réf.
Modèle
déposé - Breveté S.G.D.G.
Patent applied for Nº
3796-3
Uitgever: Miro Company - Paris - 1948
Afmetingen van de doos: 25,8 x 25,8 cm
Het spel:
Alleen een datum 1948 aan het einde van de Spelregels ("Dépot légal: 1er
trimestre 1948") is het bewijs dat dit spel
niet ouder kán zijn, hoewel er het 2x gevouwen bord uit de "zwarte
doos 1937", dus zonder copyright jaartal, in zit. Deze zeer slappe borden
zijn gemaakt van een rode
linnen of kunstleren ondergrond waarop de 4 segmenten van het bord geplakt
zijn.
Ook op het deksel van deze witte doos is
het
"locomotieven plaatje" geplakt. Daarop staat, nu midden onder, "Edition
Française - MIRO COMPANY - PARIS". En op het bord zijn
dus nog:
|
Alle straatnamen 2x vermeld. |
|
De stations van verschillende
spoorwegmaatschappijen. Op de eigendomsbewijzen van Gare
Saint-Lazare en Gare de Lyon
staat echter nog resp. État en P.L.M.. |
De binnendoos heeft een witte rand en
een inlage van wit
karton, waarop in rood het "locomotievenplaatje"
gedrukt is. In deze inlage zijn 4 uitsparingen,
waarin bakjes (met donkerrode rand) passen.
Twee daarvan hebben een tussenschotje. Deze bakjes zijn bestemd voor de
attributen.
De lichtblauwe
en beige Caisse de Communauté
kaartjes zijn aan beide kanten voorzien van een golflijntjes-patroon.
Alle 7 waarden van de Monopoly bankbiljetten dragen de tekst "pat.app.for no.3796-36"
en zijn op de rugzijde in een repeterend patroon bedrukt met het woord Monopoly.
De 4 lopers zijn ronde, blankhouten schijfjes (diam. 21
mm) met in bruin de opdruk Monopoly en de nummers 1 t/m
4.
De groene huizen en rode
hotels zijn van mat hout.
De beide dobbelstenen zijn blauw met
diep liggende ogen.
De prijs van dit spel bedroeg in april 1998 €
31,80.
Versie:
Monopoly - bruine
doos (1), zonder
Réf.
Patent applied for Nº 3796-36
Uitgever: Miro Company - Paris - ±1948
Afmetingen van de doos: 26,3 x 51,3 cm
Het spel:
Dit spel is in het bezit van Jean-François Diaz - Paris.
Het
"locomotievenplaatje" met rode
randen komt weliswaar niet meer op het deksel en de rugzijde van het bord voor,
maar is nu gereduceerd tot een klein zwart logo in een dubbel kader, net
als in de binnendoos van de voorgaande, kleine doos.
Op het middenveld van het stevige bord staat onder het
"locomotievenplaatje"ook nog vermeld "pat.appl.for Nº
3796-36". Het ontwerp van het bord is volgens Waddingtons, dus met
op de stations de groene
locomotieven die naar rechts rijden. Op het bord wordt de drukker Michels Fils.
- Paris vermeld.
De doos en de rugzijde van het bord zijn bekleed met bruin
gebobbeld papier.
De binnendoos bevat 2 kartonnen opvulstukken met daartussen een vierkante
"banker's tray" met 10 vakjes die beplakt is met donkergroen
gebobbeld papier.
De stations zijn nog van verschillende
spoorwegmaatschappijen. De
5 lopers zijn weer vlakke schijfjes (diam. 21
mm), maar nu van zwart hout met in goud de opdruk Monopoly en de nummers 1 t/m 5. De
Chance kaartjes hebben een ruitjespatroon en zijn lichtblauw,
de Caisse de
Communauté kaartjes beige.
De groene
huisjes en rode hotels zijn van mooi,
glanzend
hout.
Eén dobbelsteen is donkerblauw met
witte stippen, de ander rood met witte
stippen.
Versie:
Monopoly - bruine doos (2), zonder
Réf.
Modèle déposé - Breveté S.G.D.G.
Patent applied for Nº 3796-36
Uitgever: Miro Company - Paris - ±1948
Afmetingen van de doos: 27,3 x 51,3 cm
Het spel:
Dit is eveneens een spel van Jean-François Diaz - Paris.
Deze variant van "de "bruine
doos met gouden stickers" wijkt zodanig van
(1)
af dat hij toch als een andere versie vermeldt moet worden.
De interessante afwijkingen zijn:
-
Het "logo met dubbel kader" op de
gouden sticker is rood.
-
De "banker's tray" tussen de 2 bruine
opvulstukken is gemaakt van karton met een
"deken patroon".
-
De drukker van het bord is weer J.Minot. Imp. -
Paris, de zelfde dus als die van het bord uit de witte doos uit deze
periode.
-
De bankbiljetten hebben een patroon van het woord
Monopoly op de rugzijde.
-
Op de eigendomskaart van het Gare de Lyon staat nog P.L.M.
en op dat van het Gare
Saint-Lazare État.
-
De huur van de onbebouwde eigendommen is nog steeds Frs.2.200
voor
alle 3 de gele straten.
-
De groene
huisjes en rode hotels zijn van mat
hout.
De overige attributen zijn precies gelijk aan die uit versie (1),
incl. de donkerblauwe en
rode dobbelstenen.
De prijs van dit spel bedroeg in oktober 2000 €
22,65.
Versie:
(Engels) "Mini doosje" - rood - met los bord
Trade mark - 711981
Property Trading Board Game
Uitgever: John Waddington Ltd. - Great Britain -
±1953
Afmetingen van het doosje:16,3 x 9,2 x 2,8 cm
van het bord: 49,3 x 49,3 cm
Het spel:
Dit spel is eigendom van Jimmy Reus ( Ned.Nat.Kampioen-2000).
Buiten Amerika was Engeland het eerste land dat in de dertiger jaren ook
Monopoly spellen op de markt ging brengen.
Voor de Franse markt werd dit spel (met de straten van London)
geleverd met 2 handleidingen, waarvan er natuurlijk één in het Frans
is.
Deze uitgave is echter van later datum, omdat aan het eind van de Spelregels "1944. 9/53" vermeld
is. Er wordt in deze uitvoering op het deksel alleen Trade Mark vermeld,
terwijl op de Franse Spelregels zowel British Trade Mark als British
patent No. 453689 staat. (Zie ook "GB-Klassieke spellen").
Opvallend is ook dat de 6 metalen lopers-op-voetje geheel afwijkend
zijn, nl. zeilschip (goud) - tank-met-kanon
- bulldozer - auto
- motor-met-berijder en elektrische
locomotief.
Op de diep gekleurde bankbiljetten staat boven het getal in de ellips
alleen "Monopoly", zonder verder enige verwijzing naar een patent. Het
zijn natuurlijk ponden, want het is tenslotte een Engels spel.
De groene huizen en rode
hotels zijn van hout.
Eén dobbelsteen is blauw
met witte stippen, de ander rood.
Versie:
Monopoly -
deken patroon (1), zonder Réf.
Modèle déposé. Breveté S.G.D.G.
Patent applied for Nº 3796-36
Uitgever: Miro Company - 1958
Afmetingen van de doos: 27,5 x 51,4 cm
Het spel:
Het unieke "bruin, wit en zwart deken
patroon", dat voor het eerst werd gebruikt in de bruine
doos (2) in 1948 (zie hierboven), beheerst het hele ontwerp van dit spel, dat
eigendom is van Thomas O.Duncan - Arkadelphia - AR - USA.
Omdat het bord met een donkergroen
speelveld nog steed het "locomotieven plaatje" (= 2 locomotieven en 2
huisjes onder het woord Monopoly, met het £-symbool
door de middelste O) op het middenveld heeft staan, hetgeen typerend is
voor het Waddingtons ontwerp, moet deze
uitgave van vóór 1961 zijn. Dit wordt bevestigd door een controlestickertje (51x63 mm)
met het nummer 758 H,
hetgeen hoogstwaarschijnlijk betekent "gecontroleerd door medewerker H
in juli 1958". Het "locomotieven plaatje" staat in
het rood
op een goudkleurige sticker op de doos, het bord en de map voor de spelregels.
De namen van de eigendommen zijn nog 2x vermeld.
De doos is gemaakt van zeer zwaar karton en elk onderdeel ervan is
bekleed met het deken-patroon-papier. De binnendoos heeft 11
vakjes voor de attributen, waaronder een heel kleintje dat speciaal voor de
dobbelstenen is.
De lichtblauwe Chance- en lichtgele
Caisse de Communauté
kaarten hebben een draad patroon.
De 7 waarden van de Monopoly bankbiljetten
("pat.app.for no.3796-36") zijn gedrukt op wit papier: Fr 100
- 500 - 1.000 - 2.000
- 5.000 - 10.000
en 50.000.
De huisjes en hotels zijn van wit plastic met resp. een groen
en rood
overhangend dak en met "Made in France" op de onderkant.
Er
zijn 8 fraaie,
loden lopers met een gemiddeld gewicht van
12,6 g:
roeiboot
- schildpad
- koffer - fauteuil
- witte po - schoen - heren hoed en
een kruikje. Deze heel bijzondere (alleen in
Frankrijk gebruikte?) lopers zijn ook in andere versies in deze periode gebruikt.
De standaard spelregels zitten in een kartonnen mapje, bekleed met
het deken-patroon-papier. De binnenkant van dit mapje is bekleed met een papier
waarop een spiraal motief staat van de tekstregel "Offrir un jeu Miro Company c'est donner de la joie"
( "Een
spel van de Miro Company geven is plezier bieden".) in verschillende groottes.
De dobbelstenen zijn rood met witte
stippen.
Een sticker op het deksel laat zien dat dit spel indertijd gekocht is
in Parijs in de winkel
"Au nain bleu" ( "In de
blauwe
dwerg") - 406, Rue St.Honoré.
Een dergelijk spel werd voor $ 75,- op ebay
verkocht in maart 2002.
Versie:
Monopoly - bruine doos (3), zonder Réf.
Modèle déposé. Breveté S.G.D.G.
Patent applied for Nº 3796-36
Uitgever: Miro Company - Paris - 1958
Afmetingen van de doos: 27,5 x 51,4 cm
Het spel:
Het was James Hustler - UK, de eigenaar, die mij de informatie over dit
spel verstrekte. Deze versie komt sterk overeen met het "deken patroon (1)"
spel, reden waarom ik het ook in circa 1958 dateer.
In de linker bovenhoek van het deksel, dat met bruin
papier met een houtnerf motief is bekleed, zit een goudkleurige
sticker met het woord Monopoly, in een dubbel kader, in bruine
letters en daaronder het Waddingtons
"locomotievenplaatje" (= twee locomotieven
en 2 huisjes en het £-symbool door de middelste O).
Natuurlijk staat het "locomotievenplaatje" op het middenveld van het bord,
maar dan wel in het zwart. Dit betekent dat
het spel van vóór 1961 moet zijn.
Andere typische Waddingtons kenmerken van het bord zijn:
|
de groene
locomotieven op de velden van de stations rijden terug. |
|
de namen van de velden worden 2x vermeld. |
|
het zwarte rondje met <-tekentje
op de Caisse de
Communauté velden, i.p.v. de blauwe
schatkist. |
|
op de eigendomskaart van het Gare de Lyon staat nog P.L.M.
en op die van het Gare
Saint-Lazare État. |
|
de huur voor de onbebouwde eigendommen is nog Frs.2.200 voor
alle 3 de gele straten. |
De doos is
gemaakt van zeer stevig karton en elk onderdeel ervan is bekleed met het
bruine
papier met het houtnerf motief. De binnendoos bevat een
"banker's
tray" met 11 vakjes voor de attributen, waarvan er één speciaal voor de
dobbelstenen is, en maar 1 kartonnen opvulstuk. Als je dit opvulstuk eruit haalt
dan zit daarin een houder voor de eigendomskaartjes, maar het is ook
mogelijk dat dit er op een later tijdstip door iemand is ingezet.
De lichtblauwe Chance- en lichtgele
Caisse de Communauté kaarten met ronde hoeken hebben een draad patroon.
De 7 waarden van de Monopoly bankbiljetten
("pat.app.for no.3796-36") zijn op wit papier gedrukt: Fr 100
- 500 - 1.000 - 2.000
- 5.000 - 10.000
en 50.000.
De huisjes en hotels zijn van wit plastic met resp. een groen
en rood
overhangend dak. Er staat echter niets op de onderkant van deze
huisjes en hotels.
Er
zijn 8 fraaie,
loden lopers met een gemiddeld gewicht van 12,6 g:
roeiboot
- schildpad
- koffer - fauteuil
- witte po - schoen - heren hoed en
een kruikje/wijnzak. Deze heel bijzondere (alleen in
Frankrijk gebruikte?) lopers zijn ook in andere versies in deze periode gebruikt.
De standaard spelregels zitten in een kartonnen mapje, bekleed met
het deken-patroon-papier. De binnenkant van dit mapje is bekleed met een papier
waarop een spiraal motief staat van de tekstregel "Offrir un jeu Miro Company c'est donner de la joie"
(" Een
spel van de Miro Company geven is plezier bieden".) in verschillende groottes.
Aan het einde van de laatste pagina staat het volgende: "6146 Imp. Kapp. Vannes
(Seine)" en "Copyright by Miro Company, Paris 1937".
De grote, plastic (of ivoren?) dobbelstenen zijn rood
met witte stippen.
Deze spellen waren "Fabriqué en France".
Een origineel prijsplakkertje op de onderkant van de doos dat deze doos was
gekocht in de bekende Galeries Lafayette in Parijs voor de prijs van (oude) Fr
4250 (~ € 6,50 vandaag de dag).
Versie:
Kleine doos, zonder Réf.
"Copyright
© 1935,
1946, 1961 by Parker Brothers Inc."
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker Bros./Miro Company - Paris - 1962
Afmetingen van de doos: 25,7 x 25,7 cm
Het spel:
Dit spel is eigendom van J. Santo - Florida - USA.
In de periode 1961 tot ca.1982 zijn deze witte dozen uitgegeven in
een aantal Europese landen. Waarschijnlijk heeft dat ook te maken met het feit
dat ze allemaal in Frankrijk werden gemaakt.
Zij hebben op het deksel allemaal nog het "locomotieven plaatje" met 2 locomotieven, 2 huisjes
en het £-teken, met daarboven de voorloper van Suikeroompje in een
rood
kader. Onder het plaatje wordt geen patent nummer
vermeld, maar "Tous droits réservés - Marque et modèle
déposés". Ook dit komt weer overeen met de spellen uit andere landen als
Nederland en Duitsland.
Zij zijn een soort overgangsvarianten tussen de oorspronkelijke spellen
van Waddingtons,
met het
"locomotievenplaatje" en de Parker
Brothers versie met de zwarte locomotieven op de stations, de blauwe
schatkist van de Caisse de Communauté en de gouden ring op de Taxe de Luxe
velden.
Het spel bevat een inspectie bonnetje waarop de nummers 7
en 1062 gestempeld zijn. Dit betekent ongetwijfeld "gecontroleerd door
medewerker 7 in oktober 1962", waarmee het tijdstip van uitgave bepaald is.
Deze uitgave lijkt nog sterk op de kleine doos uit 1948, enwel omdat:
|
Het zowel op het deksel als op het
bord het Waddingtons "locomotievenplaatje" laat zien. |
|
De namen van de eigendommen nog 2x
op de velden vermeld worden, opdat ze van alle kanten goed leesbaar zijn. |
|
Op de eigendomskaart van het Gare de Lyon nog P.L.M.
staat en op die van het Gare
Saint-Lazare État. |
|
De huur voor de onbebouwde eigendommen is nog Frs.2.200 voor
alle 3 de gele
straten. |
|
De 4 lopers ronde, blankhouten schijfjes (diam. 21
mm) zijn met de opdruk Monopoly en de nummers 1 t/m
4. |
|
De binnendoos een witte
rand zonder tekst heeft en een inlage van wit
karton, waarop in rood het "locomotievenplaatje"
gedrukt is. In deze inlage zijn 4 uitsparingen,
waarin bakjes (met donkerrode rand) passen.
Twee daarvan hebben een tussenschotje. |
|
De groene
huisjes en rode hotels van mat
hout zijn.
|
Anderzijds heeft het al een aantal
overeenkomsten met de kleine witte doos met Ref. 011, nl. de duidelijke
kenmerken van het Parker Brothers ontwerp:
|
De locomotieven op de station velden zijn zwart en wijzen vooruit. |
|
De blauwe schatkist op de Caisse
de Communauté velden. |
|
Op het Taxe de Luxe veld staat een gouden ring met diamant. |
|
De banden van de auto op Parc Gratuit zijn wit (in plaats van rood). |
De Monopoly bankbiljetten
("pat.app.for no.3796-36") zijn, als bij de andere spellen, weer in de 7 waarden,
in kleur gedrukt op wit papier: Fr 100
- 500 - 1.000 (wit) - 2.000
- 5.000 - 10.000
en 50.000.
De beide dobbelstenen zijn groen met gele
stippen.
Versie:
Standaard, zonder Réf.
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Miro Company - Paris - 1964
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
Dit spel heeft iets bijzonders, want de inlage met vakken voor de attributen
is een plaat van piepschuim,
waarop in relief 111 (?) huisjes, voorzien van 8 meer of minder diepe vakjes.
In
het midden zit een Miro Company
plaatje geplakt.
Het bord heeft een witte rug die op 1 helft ook bedrukt is met het
"locomotievenplaatje". De beide delen zijn samengevoegd door een rode
linnen band. Midden op het blauwgroene
middenveld van het bord staat Monopoly in gesloten, zwarte
letters, evenwijdig aan de 1ste zijde. De namen van de eigendommen staan steeds
2x op de velden vermeld, zodat ze van alle kanten leesbaar zijn.
Op het eigendomsbewijs van Gare de Lyon staat nog vermeld P.L.M. en op dat van
Gare Saint-Lazare État.
De slechts 5 lopers zijn zwarte ronde schijfjes (diam. 21
mm) met in goud opdruk Monopoly en de nummers 1 t/m 5. De lichtblauwe
Chance en beige Caisse de
Communauté kaartjes hebben aan beide zijden een streepjes-patroon. De mat groene
huisjes en mat rode hotels zijn van
hout.
De Monopoly bankbiljetten
("pat.app.for no.3796-36") zijn in de 7 waarden: Fr 100
- 500 - 1.000 - 2.000
- 5.000 - 10.000
en 50.000.
Beide dobbelstenen zijn wit met zwarte stippen.
Versie:
Monopoly - oranje/bruine doos (6), zonder Réf.
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker/Miro Company - Paris - 1964
Afmetingen van de doos: 28,5 x 51,3 cm
Het spel:
Dit spel is in het bezit van Jimmy Reus uit Lutjebroek.
Ook deze uitvoering heeft veel kenmerken van de overgangs versie
( de
overgang van het Waddingtons ontwerp naar het Parker Brothers ontwerp), zoals de
witte doos met de piepschuim inlage. Hij lijkt
echter ook heel sterk
op de bruine doos
(1) uit1948. Kenmerken zijn:
|
Zware en stevige doos bekleed met gebubbeld oranje/bruin
papier,
ook de achterkant van het bord. |
| Op zowel de linker bovenhoek van het deksel als de achterkant van
een deel van het bord staat het Monopoly+locomotievenplaatje-in-een-kader in
het zwart. Dit is
volgens het Waddingtons ontwerp. |
|
Het copyright jaar onder het woord Monopoly in gesloten, zwarte
letters is 1961 en dat duidt weer
op het Parker Brothers ontwerp. |
|
De binnendoos heeft 2 oranje/bruine,
kartonnen opvulstukken en een met donkergroen
gebubbeld
papier bekleedde "banker's tray" met 10 vakjes. |
|
De namen staan steeds dubbel op de velden, zodat ze
van alle kanten gelezen kunnen worden, dit is het Waddingtons ontwerp. |
|
Op het eigendomsbewijs van de Gare de Lyon staat nog P.L.M. en op dat van
de Gare
Saint-Lazare État, dus volgens het Waddingtons ontwerp. |
|
De huur van de onbebouwde eigendommen is nog Frs.2.200 voor
alle 3 gele straten, dus volgens het
Waddingtons ontwerp. |
|
De 6 lopers zijn zwarte, ronde
houten schijfjes (diam. 21 mm) met in goud opdruk Monopoly en de
nummers 1 t/m 6.
|
|
De lichtblauwe
Chance en beige Caisse de
Communauté kaartjes hebben aan beide zijden een streepjes-patroon. |
|
De Monopoly bankbiljetten
("pat.app.for no.3796-36") zijn weer in 7 waarden, gedrukt op
wit papier met een repeterend patroon van Monopoly op de rugzijde: Fr 100
- 500 - 1.000 - 2.000
- 5.000 -
10.000
en 50.000. |
|
De groene huizen en
rode hotels zijn van glanzend hout. |
|
De Spelregels zitten niet in een mapje. |
|
De beige
(of ivoor?) |
Versie:
Monopoly - bruine doos (7), zonder Réf.
"Copyright 1935,
1946, 1961 by Parker
Brothers USA"
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker/Miro Company - Paris - 1964
Afmetingen van de doos: 28,5 x 51,3 cm
Het spel:
Dit spel is eigendom van Deborah Durham
- UK.
Hoewel deze uitgave zodanig lijkt op de bruine
doos (3) uit 1958 dat ik de indruk had dat één van hen samengesteld was uit
verschillende spellen, geloof ik toch dat déze van een paar jaar later moet
zijn.
Identieke onderdelen uit dit spel, vergeleken met dat van James
Husler uit 1958 zijn bijv.:
1. De gouden Monopoly-sticker op het deksel, de rugzijde van het bord en het
harde omslag van de
spelregels.
2. De zelfde 8 mooie,
loden lopers:
roeiboot
- schildpad
- koffer - fauteuil
- witte po - schoen -
heren hoed en
een kruikje/wijnzak.
3. De zelfde samengestelde huisjes en hotels.
4. De zelfde bankbiljetten.
Het grootste verschil is het ontwerp van het bord. Er is geen "locomotievenplaatje"
meer op het middenveld van het bord, alleen Monopoly in gesloten letters
en 1961 als laatste copyright jaar.
Aan de andere kant blijkt dat al deze onderdelen ook zitten in de bruine
uitgave (4) van Jean-François Dias uit 1965. En dit spel heeft ook het bord met
de gesloten, zwarte letters, terwijl de indeling van de binnendoos anders
is.
Vanwege dit alles denk ik dat dit spel is uitgegeven omstreeks 1964.
Versie:
Kleine doos, Réf. 011
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker Bros./Miro Company - Paris - 1965
Afmetingen van de doos: 25,7 x 25,7 cm
Het spel:
Op het deksel van deze witte doos staat nog steeds het
"locomotieven plaatje" met door de middelste O het £-teken.
Boven dit plaatje staat de "voorloper" van Oncle Riche die met een
stapeltje bankbiljetten van 1000 zwaait. Rechts onder, in het rode
kader, staat "Licence Parker Brothers USA".
Op de rand van het deksel staat Monopoly in een rode
balk en op alle zijden staat het referentienummer 011. (Vergelijk deze
uitvoering met ref. 601 1011 van Duitsland en ref. 611 van Nederland!).
Het bord is van stevig karton en de rugzijde is rood. Het woord
Monopoly op het middenveld van het bord
loopt evenwijdig aan zijde1 en staat in gesloten letters. Geen enkel station is nog eigendom van
P.L.M. of de Staat. De plastic inlage van de
binnendoos bevat 5 vakjes voor
de kaartjes, de bankbiljetten en overige attributen.
Dit spel is slechts voor "2 tot 4 spelers", reden waarom er ook maar 4
gekleurde, plastic lopers zijn.
De Monopoly bankbiljetten
("pat.app.for no.3796-36") zijn weer in de 7 waarden: Fr 100
- 500 - 1.000 (wit) - 2.000
- 5.000 - 10.000
en 50.000.
De groene
huizen en rode
hotels zijn van plastic.
Het spel werd in Frankrijk gemaakt.
Versie:
Monopoly - deken patroon (2), zonder Réf.
"Copyright 1935,
1946, 1961 by Parker
Brothers
USA"
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever:
Parker/Miro Company - Paris -1965
Afmetingen van de doos: 26,7 x 50,8 cm
Het spel:
De eigenaar van dit spel, Barb Scott - Enon - Ohio - USA, voorzag mij van
de nodige informatie voor deze beschrijving.
De buitenkant van de doos, zowel als de rug van het bord,
hebben dezelfde bruin,
wit en zwart deken patroon als de uitgave van 1958, maar verder wijkt
deze versie daarvan geheel af.
Het bord is volgens het Parker Brothers
ontwerp, want de kenmerken zijn:
|
Geen "locomotievenplaatje" meer op het middenveld van het bord;
alleen Monopoly in gesloten, zwarte letters. |
|
De locomotieven op de station velden zijn zwart en wijzen vooruit. |
|
De blauwe schatkist op de Caisse
de Communauté velden. |
|
Op het Taxe de Luxe veld staat een gouden ring met diamant. |
|
De banden van de auto op Parc Gratuit zijn wit (in plaats van rood). |
Verder zijn nog typisch voor deze versie:
|
De stations zijn niet langer eigendom van P.L.M. of de Staat. |
|
De gouden sticker toont het woord Monopoly in zwarte letters in een
kader. Daaronder staat Miro gedrukt als een logo, samen met de
Parker Brothers spiraal en de vermelding "jeux de société"
tussen 2 zwarte Parker Brothers locomotieven. |
|
De stevige plastic inlage van de binnendoos bestaat uit 2 delen:
een bruin deel (de "banker's tray")
met 7 gleuven voor de bankbiljetten en een donkergroene
met 7 vakjes voor de andere attributen. |
|
De lichtblauwe
Chance en lichtroze
Caisse de
Communauté kaarten hebben een repeterend patroon van "locomotieven
en Oncle
Riche".
|
|
De groen
huisjes en rode hotels zijn
de gebruikelijke, gemaakt van plastic. |
|
De 7 lopers
zijn de zilver-kleurige,
metalen: vingerhoed - hoed - hondje - strijkijzer - kruiwagen - schoen en ruiter-te-aard. |
|
De bankbankbiljetten zijn gedrukt op
wit papier, het zelfde als in de andere uitgaven uit deze periode. |
|
De Spelregels zitten niet in een mapje. |
|
De dobbelstenen zijn rood
met witte stippen. |
Deze versie was "Printed in France".
De prijs van dit spel bedroeg
in februari 2002 op ebay
$ 37.32.
Versie:
Monopoly - lichtbruine doos (4),
zonder Réf.
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker/Miro Company - Paris - 1965
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
Op het bord van deze bijzondere uitgave (eigendom van Jean-François Dias
- Paris) staat het copyright jaar 1961,
maar het is heel waarschijnlijk dat dit spel is uitgegeven ter ere van het 30 jarig
bestaan, dus in het jaar 1965. (In Nederland is een soortgelijke uitvoering
op de markt gebracht en in Amerika is in dit jaar een bruine, houten doos
uitgegeven.)
Evenals bij het Nederlandse spel is zowel op het deksel van de lichtbruine
doos
als op de rug van het bord een goudkleurige sticker geplakt, waarop in bruine
letters het woord Monopoly, met daaronder 2 bruine
Parker Brothers locomotieven en het logo van Miro
daartussen in.
Op het bord vallen meteen de naar links rijdende zwarte locomotieven
op, hetgeen
betekent dat de Waddingtons indeling is vervangen door die van Parker Brothers.
Andere kenmerken van het Parker Brothers ontwerp zijn:
|
Het
"locomotieven plaatje" komt niet meer voor op het middenveld van
het bord; alleen Monopoly in gesloten, zwarte letters. |
|
De blauwe
schatkist op de Caisse de
Communauté vakken. |
|
Op het Taxe de
Luxe-veld staat een gouden ring met diamant. |
|
De banden van de auto op Parc Gratuit
zijn wit (i.p.v. rood). |
De beide borddelen zijn met een zwarte, linnen band tot één geheel gemaakt.
Verder is dit spel bijzonder omdat:
|
De stations niet langer eigendom zijn van P.L.M. of de Staat. |
|
De vakkeninlage van bruin
plastic is en die behalve de 7 vakjes voor de bankbiljetten nog 8 mooi geprofileerde
bakjes voor de overige attributen bevat. |
|
Terwijl het Nederlandse spel als
"bijzondere" lopers de ronde, zwarte schijfjes uit het Franse
Standaard spel gebruikt, heeft déze uitvoering werkelijk 6 bijzondere lopers
van lood als van de "deken patroon (1)" uitgave uit 1958 (zie
de foto), met een gem. gewicht van 12,6 g , nl. een: roeiboot
- schildpad
- koffer - fauteuil
- witte po en
een kruikje. |
|
De huizen en hotels van wit plastic zijn, met resp.
een groen en rood
overhangend dak en "Made in France" op de onderkant. |
|
De spelregels zijn in een hardkartonnen kafje gevat van dezelfde bruine
kleur
als de achterzijde van het speelbord. |
De bankbiljetten zijn weer voorzien van de tekst "pat.app.for no.3796-36"
en zijn gelijk aan die van de eerdere uitgaven. De lichtblauwe
Chance- en roze Caisse de
Communauté kaartjes hebben op de rugzijde een repeterend patroon van
"locomotieven en Oncle Riche".
Versie: Monopoly -
oranje/bruine doos (5), zonder Réf.
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker/Miro Company - Paris - 1965
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
De eigenaar, Tim Matthews - Kent - UK, herinnert zich dat 'dit spel in 1965
door een vriend uit Frankrijk was meegenomen, omdat wij een franse au-pair in
huis hadden.'
Hoogstwaarschijnlijk betekent dit dat het spel in het jaar van uitgifte is
gekocht, want:
|
het bord is volgens het Parker Brothers ontwerp, zoals
dat sedert 1961 in gebruik is. |
|
eind jaren 60 gebruikt de fabrikant vakkeninlagen van stevig plastic in de
binnendoos, zowel uit 1 stuk als uit 2 delen. |
Zoals de foto laat zien hebben de plastic inlagen in deze doos verschillende
kleuren: een crême-kleurige
met vakjes voor de attributen en een donker blauwgroene
als "banker's tray" voor de 7 bankbiljetten.
Maar wat aan deze uitgave zo bijzonder is is dat de doos en de rugzijde
van het bord bekleed zijn met een bruin
gebobbeld papier, zoals het spel van 20 jaar eerder, vergelijk de bruine
doos (1) uit 1948.
Andere kenmerken van deze uitgave zijn:
|
De gouden sticker toont het woord Monopoly in bruine
letters in een kader. Daaronder staat gedrukt: Miro Company
tussen 2 bruine Parker Brothers locomotieven. |
|
De lichtblauwe
Chance- en lichtroze
Caisse de
Communauté kaarten hebben een repeterend patroon van het logo van de
Parker locomotief en Oncle
Riche over de achterkant van de kaarten. |
|
De groene
huisjes en rode hotels zijn
zoals gebruikelijk, gemaakt van plastic. |
|
De lopers zijn de eenvoudige plastic
pionnen. |
|
De bankbiljetten zijn dezelfde als die
van andere uitgaven in deze periode, d.w.z. gedrukt op wit papier en nog met
de vermelding "pat.app.for no.3796-36". |
|
De Spelregels
zitten niet in een mapje. |
|
Er zijn 2 rode
dobbelstenen met witte stippen. |
Dit spel was "Printed in France".
Versie:
Standaard,
Réf.
77314/000155 3 (1)
"Licence
Parker Brothers Inc. U.S.A."
Uitgever: Parker Bros./Miro Company - Paris
- ±1968
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
Evenals in andere Europese landen kregen de Monopoly
spellen eind zestiger jaren een nieuw en kleurrijker uiterlijk. Het
"locomotieven plaatje" van
Waddingtons op het deksel werd vervangen door het "bord in groen
in blauw vierkant met rode
Monopolybalk" met daaronder het logo van (voor het eerst het echte)
Suikeroompje in een rood vierkant tussen 2 blauwe
Parker locomotieven. In het rode veld staat
het nummer 77314. Nergens staat echter de "Parker-spiraal".
De rugzijde van het stevige bord is
rood. Het woord Monopoly op het
middenveld van het bord staat in gesloten, zwarte letters en loopt evenwijdig
aan zijde1. Geen enkel station is nog eigendom van
P.L.M. of de Staat.
In de binnendoos zit, behalve een rode,
plastic inlage met 7 vakjes voor de bankbiljetten, ook een rood,
kartonnen opvulstuk, waarop behalve het woord Monopoly (in witte letters) ook
het model van de lopers getoond wordt. De 6 lopers zijn gekleurde,
plastic pilonnetjes. De lichtblauwe
Chance- en roze Caisse de
Communauté kaartjes hebben op de rugzijde een repeterend patroon van
"locomotieven en Oncle Riche".
De groene huizen
en rode hotels zijn van plastic.
Dit spel is "imprimé en France" en werd, behalve in Frankrijk, ook in
België verkocht.
Versie: Standaard, Réf.
77314/000155 3 (2)
"Licence
Parker Brothers Inc. U.S.A."
Uitgever: Parker Bros./Miro Company - Paris
- ±1968
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
Het enige verschil met het vorige spel is dat het een goedkopere uitgave met een
slap
bord is. De rugzijde van dit bord is wit.
Vreemd genoeg heeft het precies hetzelfde ref. nummer.
Versie:
Kleine doos,
Réf. 77314/ 001
"Licence
Parker Brothers Inc. U.S.A."
Uitgever: Parker Bros./ Miro Company - Paris
- ±1968
Afmetingen van de doos: 25,7 x 25,7 cm
Het spel:
Deze kleine doos komt natuurlijk sterk overeen met de lange standaard doos,
behalve dan dat het slappe bord 2x gevouwen is. De vouwen van dit
geplastificeerde, slappe bord zijn niet verstevigd en scheuren
daardoor makkelijk.
In de binnendoos, met rode rand, zit
een witte inlage van zeer dun plastic met 5 vakjes voor de attributen.
De bankbiljetten zijn weer voorzien van de tekst "pat.app.for no.3796-36"
en zijn gelijk aan die van de eerdere uitgaven. De lichtblauwe
Chance- en roze Caisse de
Communauté kaartjes hebben op de rugzijde het repeterend patroon van
"locomotieven en Suikeroompje".
Versie:
Standaard,
Réf. 560012, met MM
logo (1)
"Marque et modèle déposés - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker/Miro-Meccano S.A. - Paris - ±1968
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
Aan het eind van de zestiger jaren is MIRO Company kennelijk samen gegaan met
Meccano, maar het spel blijft nog verpakt in een witte doos met
"locomotievenplaatje" .
De verschillen met de "Standaard uitvoering zonder ref." van enkele jaren eerder zijn
opvallend. Ook nu nog staat als laatste copyright datum 1961 op het middenveld
van het bord, maar:
|
De vakkeninlage is van crème-kleurig
plastic en heeft naast de
7 vakjes voor
de bankbiljetten nog 6 diepere
vakjes. |
|
Geen enkel station is nog eigendom van
P.L.M. of de Staat. |
|
De 6 lopers zijn gekleurde plastic
pilonnetjes. |
|
De lichtblauwe
Chance- en roze Caisse de
Communauté kaartjes
hebben nu op de rugzijde het repeterende patroon van
"locomotieven en Suikeroompje". |
|
De groene
huisjes en rode hotels zijn van plastic
en hebben een
overhangend dak, zonder schoorsteen. |
|
De beide dobbelstenen zijn
rood met witte ogen. |
Een vergelijk met de witte doos van Duitsland en Nederland levert de volgende interessante
tabel op:
Frankrijk Réf. 560012
|
Duitsland ref. 512
|
Nederland ref. 612
|
Witte doos met treinen-plaatje, MONOPOLY op randen v. deksel
|
Witte doos met treinen-plaatje, geen tekst op randen van
deksel
|
Witte doos met treinen-plaatje, geen tekst op randen van
deksel
|
£-teken in treinen-plaatje
|
£-teken in treinen-plaatje
|
£-teken in treinen-plaatje
|
Uitg.: Miro-Meccano S.A., "Printed in France"
|
Uitg.: Spielefabr.Franz Schmidt,
"Printed in France"
|
Uitg.: N.V.Smeets & Schippers,
"Printed in France"
|
Straten van Parijs
|
Algemene straten
|
Straten uit diverse steden
|
Monopoly op bord,
zonder kader
|
Monopoly
op bord,
zonder kader
|
Monopoly
op bord,
zonder kader
|
bord heeft een rode rug
|
bord heeft een rode rug
|
bord heeft een rode rug
|
binnendoos heeft witte rand
|
binnendoos heeft rode
rand
|
binnendoos heeft rode
rand
|
crème inlage uit 1 stuk,
14 vakjes
|
witte inlage uit 2 delen, 14 vakjes
|
witte inlage uit 2 delen, 14 vakjes
|
een paar varianten van dit spel
|
(nog) geen varianten bekend
|
een paar varianten van dit spel
|
Versie:
Monopoly Deluxe, mahonie,
Réf. 560004
Uitgever: Parker/Miro-Meccano S.A. - Paris - ±1972
Afmetingen van de doos: 26,0 x 50,8 cm
Het spel:
Op het mahonie-kleurige deksel staat het
bord in goud opdruk afgebeeld, binnen het veld van 2 vierkanten, zoals wij dat
kennen van de Europese spellen die vanaf 1961 in Frankrijk gemaakt werden.
Eveneens in goud opdruk is het logo van "2 locs met Suikeroompje",
maar zonder valuta-teken.
De vouw van het
bord (met red-kleurige
rug) loopt evenwijdig aan de 2de zijde.
In de binnendoos met rode rand,
zitten 2 mooie, met rood vilt bekleedde inlagen.
De één bevat 7 vakjes voor de bankbiljetten, de ander biedt ruimte aan
eigendomsbewijzen, huizen, lopers en andere benodigdheden.
De Chance- en Caisse de
Communauté kaartjes hebben resp. een blauwe
en roze opdruk van het patroon van "locs
met Oncle Riche" op de rugzijde.
De 7 bankbiljetten
(Monopoly - pat.app.for No.3796-36) zijn in coupures van 100 tot 50.000. Er is
een dubbele hoeveelheid geld, waardoor er met 9 spelers gespeeld kan worden.
De lopers zijn de 8 tinnen figuurtjes hoed - kruiwagen - auto -
vingerhoed - schoen - paard - hond en strijkijzer. De plastic huizen en hotels
hebben overstekende daken, maar géén schoorsteen.
rood met
gouden stippen.
De Spelregels zitten in een stevig kartonnen mapje in de zelfde
kleur als de rugzijde van het bord.
Frankrijk
|
Duitsland
|
Engeland
|
Réf. 560004
|
Art.Nr.601 1010
|
zonder ref.nr.
|
Logo
boven de Monopoly balk
|
Logo
onder de Monopoly balk
|
Logo
boven de Monopoly balk
|
Miro-Meccano S.A.
|
Brohm Spielwaren GmbH
|
John Waddington Ltd.
|
Parker loc op stations
|
Parker loc op stations
|
Waddingtons loc op stations
|
géén valuta-teken onder logo
|
géén valuta-teken onder logo
|
£-teken onder logo
|
bord heeft mahonie rugzijde
|
bord heeft rode rugzijde
met goudopdruk Monopoly
|
bord heeft rode rugzijde
|
Monopoly in zwarte, gesloten
letters op middenveld
|
Monopoly in zwarte, gesloten
letters op middenveld
|
Monopoly in dunne, open letters op middenveld
|
2 plastic inlagen met rood
vilt, géén Carroussel
|
2 plastic inlagen met rood
vilt
|
2 zwart plastic inlagen met Carroussel
|
"printed in France"
|
"printed in France"
|
"made in Great Britain"
|
Versie:
Standaard,
Réf. 560012, met Parker spiraal logo (2)
Uitgever: Parker/Miro-Meccano S.A. - Paris - 1982
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
Er zijn slechts 3 verschillen tussen dit vele jaren later uitgegeven
spel en de versie (1), nl.:
|
Op het middenveld van het bord staat als
laatste copyrightdatum 1982 vermeld. |
|
De uitgever gebruikt nu een ander logo, nl. zijn
eigen naam boven de
"Parker spiraal". |
|
Op het middenveld van het bord staat het woord
Monopoly in open letters. |
De prijs van dit spel bedroeg in oktober 1998: DM
19,- (= € 9,85).
Versie:
Kleine doos,
Réf. 560003,
"Copyright 1935,
1946, 1961, 1982 by Parker Brothers USA"
"Marque et modèle déposé - Tous droits réservés"
Uitgever: Parker/General Mills S.A. - Pantin - 1982
Het spel:
Met de komst van het kleurrijke ontwerp van 1982 is de Miro Company kennelijk
het recht ontnomen nog langer Monopoly uit te geven. Hoewel het nog steeds het,
wat ik noem, "patenloze tijdperk" is (alleen maar Trade mark)
heeft de Parker Brothers company de zaak in eigen handen genomen.
Deze nieuwe presentatie toont de donkerblauwe
straten en Départ boven de rode balk met
Monopoly in witte letters op het deksel. Op de rand van het deksel staat
de rode balk op elke zijde.
Op het middenveld van het blauwgroene bord staat het woord Monopoly in
open letters, zonder een rand
maar mét Suikeroompje die uit de O komt, evenwijdig aan de eerste
zijde. De rugzijde is rood. De
tekst in de velden van het bord is nog slechts in enkelvoud.
De witte binnendoos heeft een vakkeninlage van wit plastic met 5 vakjes
voor alle attributen. Er staat niets op de onderkant. De 7 bankbiljetten
(Monopoly - pat.app.for No.3796-36) zijn in de waarden van 100 tot 50,000.
De 6 lopers zijn gekleurde, plastic pionnetjes. rood
met gouden stippen.
Het spel is gefabriceerd in Frankrijk.
|